qeyri-məntiqi — sif. Məntiqə zidd olan; ziddiyyətli, ardıcıl olmayan. Qeyri məntiqi mühakimə. Qeyri məntiqi ifadə … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
məntiqi — ə. 1) məntiq elminə aid olan; 2) məntiq qaydalarına uyğun, ağıla müvafiq, əsaslandırılmış (fikir və s. haqqında) … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
mə’qul — ə. 1) ağla uyğun gələn, ağlın qəbul etdiyi; 2) ağılla isbat olunan; əqli; 3) ağılkəsən, ağlagələn; məntiqi; 4) çox ağıllı, ağıl sahibi … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
səfsətə — ə. əsli y. zahirən doğru və məntiqi qaydalara uyğun olub, həqiqətdə doğru olmayan müddəa, qarşıdakını susdurmaq üçün həqiqətə oxşadılmış yalan … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
abstraktlaşdırılmaq — məch. Mücərrədləşdirilmək, mücərrəd məfhumlar yaradılmaq; məntiqi olaraq konkret, ayrıayrı əşyadan ümumi məfhumlara və inkişaf qanunlarına keçilmək … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
abstraktlaşdırmaq — f. Mücərrədləşdirmək, mücərrəd məfhumlar yaratmaq; məntiqi olaraq konkret, ayrı ayrı əşyadan ümumi məfhumlara və inkişaf qanunlarına keçmək; bir şeyi onun ikinci dərəcəli əlamətlərindən sərf nəzər edərək tədqiq etmək … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
anlayış — is. 1. Anlaşma, qanma, düşünmə, dərk etmə işi; idrak, ağıl, zəka, fərasət. 2. Bir şey haqqında məntiqi cəhətdən formalaşmış ümumi fikir, təsəvvür; məfhum. Bir birinə zidd olan anlayışlar. İctimai sinif anlayışı … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
deduksiya — <lat.> mənt. Mühakimə prosesində ümumi müddəalardan xüsusi nəticəyə gəlmə; hər hansı bir ümumi fikirdən məntiqi yolla yeni müddəa çıxarma (induksiya əksi). Deduksiya üsulu … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
dialektika — <yun.> 1. fəls. Təbiət, cəmiyyət və təfəkkürün hərəkət, dəyişmə, təzələnmə və inkişafının ümumi qanunlarından bəhs edən elm. Materialist dialektika. 2. fəls. Bir şeyin hərəkət və inkişaf prosesi. Hadisələrin dialektikası. Tarixin… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
dolaşdırmaq — f. 1. Dolaşıq salmaq, qarışdırmaq; pırtlaşdırmaq. İpi (sapı) dolaşdırmaq. 2. Bağlamaq, düymək, dolamaq, bənd etmək, ilişdirmək. Atın noxtasını ağaca dolaşdırmaq. 3. məc. Hiylə qurub birini bədbəxt etmək, yaxud məsuliyyətə cəlb olunmaq üçün pis… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
